HOCAYA SAYGI

HOCAYA SAYGI

Şehzade Mehmet babası sultan ikinci murat’ın vefatından sonra tahta geçmişti. İlk işlerinden birisi ona bilgi sarayının kapılarını aralayan Molla Gürani’ye vezirlik teklif etmek oldu. Molla Gürani öğrencisi olan genç padişahın teklifini:
—Teklif ettiğiniz rütbe bize uygun değildir. Çünkü devlet işlerinin içinde bulunana kimseler vezirlik rütbesine ulaşmayı amaç edinmişler; bu uğurda gece gündüz çalışmışlardır. Hal böyle iken bizim gibi bir ilim adamını dışardan böyle bir makama getirmek onları incitir. Bu görev layık olan kimselere teklif edilmelidir diyerek kabul etmez.
Sultan İkinci Mehmet otoriter ve tavizsiz bir kişiliğe sahip olan hocasının söylediklerini haklı buldu. Bu def ona kadı askerlik teklif etti Molla Gürani bu mesleğine uygun olan bu teklifi kabul etti.
Kadı askerlik görevini yürütürken kendi başına hareket eden, yaptığı işlerde kendisine danışmayan hocası Sultan Mehmet i zor durumda bıraktı. Bunun üzerine ustaca bir plan uyguladı ve Molla Gürani’ye vakıflarla ilgili bir görev vererek Bursa’ya gönderdi.
Sert bir karaktere sahip olan Molla Gürani öncekine göre daha mütevazı bir görev olan yeni işine büyük bir istekle başladı. Ancak padişahın referansıyla kendine gelen birisinin elindeki fermanı, yapılan istek hukuka aykırı diyerek yırtıp attı.
Bu olayı haber alan padişah, hocasına çok kızdı. Ama saygısından dolayı hoşgörülü davrandı. Hocasını sadece görevinden aldı. Bunun üzerine kırılan Molla Gürani geldiği yer olan Mısır’a geri döndü.
Bir zaman sonra Sultan Mehmet yaptığına pişman oldu ve hocasına ricacılar göndererek, tekrar İstanbul’a davet etti. Molla Gürani, Mısır sultanının burada kal ısrarlarına rağmen öğrencisinin davetini kabul ederek İstanbul’a döndü. Tekrar Bursa’ya kadı olarak görevlendirildi. Fatih’in vefatına kadar bu görevde kaldı.
Sultan Mehmet ve Molla Gürani kararlı ve otoriter kişilikleriyle sık sık karşı karşıya gelmişlerdir. Ama hocaya ve ilim adamına saygı her zaman daha ağır basmış ve Sultan Mehmet, hocasını karşısında geri adım atmasını bilmiştir.
Padişah fermanını yırtmanın, emirlerini yerine getirmemenin cezası ölüm olmasına rağmen bu ceza, Molla Gürani’ye uygulanmamıştır. Bunun izahı; ilme, ilim adamına ve hocaya saygıdan başka bir şey değildir.